جهان دیجیتال فرصت‌های بی‌سابقه‌ای برای به اشتراک گذاشتن زندگی خانوادگی فراهم کرده است. اما این آزادی با خطراتی همراه است، به‌ویژه وقتی پای کودکان در میان باشد که قرار است کودکی خود را قربانی کنند.
مقاله‌ای جدیدی که در مجله سایکولوژی تودی منتشر شده است، پدیده‌ای را بررسی می‌کند که در آن والدین، زندگی فرزندان خود را در شبکه‌های اجتماعی به نمایش می‌گذارند تا درآمد کسب کنند. این عمل، که اغلب به‌عنوان «کودکی پولی» شناخته می‌شود، می‌تواند پیامدهای روانی عمیقی برای کودکان داشته باشد.
از نقض حریم خصوصی تا اضطراب و چالش‌هایی در شکل‌گیری هویت، این مقاله با تکیه بر شواهد روان‌شناختی، تأثیرات بلندمدت این روند و راهکارهای محافظت از رفاه کودکان را کاوش می‌کند.
به گزارش تیتر دو به نقل از سایکولوژی تودی، رشد شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، تیک‌تاک و یوتیوب، والدین را تشویق کرده است تا فرزندانشان را به «میکرواینفلوئنسرها» تبدیل کنند.
از ویدیوهای رقص کودکان خردسال تا وبلاگ‌های خانوادگی که جزئیات زندگی روزمره را نشان می‌دهند، محتوای تولیدشده گاهی میلیون‌ها بازدید و درآمدهای کلان به همراه دارد. اما کودکان، که اغلب بدون رضایت آگاهانه در این فرآیند شرکت می‌کنند، در معرض خطراتی مانند استثمار کودکان قرار می‌گیرند. این مقاله با استناد به مطالعات روانشناسی رشد، هشدار می‌دهد که این اقدامات می‌توانند به سلامت روان کودکان آسیب برسانند.
نقض حریم خصوصی: هزینه پنهان شهرت دیجیتال
کودکان در حساب‌های شبکه‌های اجتماعی والدین، اغلب بدون کنترل بر محتوا، در معرض دید میلیون‌ها نفر قرار می‌گیرند. تصاویر، ویدیوها و حتی لحظات شرم‌آور آنها ممکن است برای همیشه در اینترنت باقی بماند.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۳ در ژورنال روانشناسی کودکان نشان داد که نقض مداوم حریم خصوصی می‌تواند به اضطراب اجتماعی و کاهش اعتمادبه‌نفس منجر شود.
این مقاله تأکید می‌کند که کودکان حق دارند هویت دیجیتال خود را خودشان شکل دهند.
والدین باید پیش از انتشار محتوا، رضایت آگاهانه کودک را (در صورت امکان) جویا شوند.
فشار عملکرد: اضطراب در سنین پایین
نمایش مداوم زندگی برای مخاطبان آنلاین، کودکان را تحت فشار قرار می‌دهد تا «عملکرد مثبت» داشته باشند. این فشار می‌تواند به اضطراب و استرس مزمن منجر شود، به‌ویژه در کودکانی که احساس می‌کنند باید انتظارات والدین یا دنبال‌کنندگان را برآورده کنند.
نظریه روانشناسی شناختی-رفتاری نشان می‌دهد که این انتظارات می‌توانند خودانگاره کودکان را مخدوش کنند.برای مثال، کودکانی که دائماً برای تولید محتوا از آنها فیلم‌برداری می‌شود، ممکن است هویت خود را تنها در تأیید دیگران جست‌وجو کنند.
مقاله پیشنهاد می‌کند که والدین زمان‌های بدون دوربین را برای کودکان فراهم کنند تا بتوانند بدون قضاوت رشد کنند.
هویت و خودمختاری: چالش‌های بلندمدت
کودکی پولی می‌تواند توانایی کودکان برای شکل‌دادن به هویت مستقل را مختل کند. وقتی زندگی آنها به‌عنوان یک «برند» تعریف می‌شود، ممکن است در تمایز بین خود واقعی و تصویر آنلاینشان دچار مشکل شوند.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۴ در دانشگاه آکسفورد نشان داد که این کودکان در بزرگسالی با بحران‌های هویتی بیشتری مواجه می‌شوند. این مقاله والدین را تشویق می‌کند تا به کودکان اجازه دهند علایق و مرزهای خود را تعیین کنند. ایجاد فضایی امن برای گفت‌وگو درباره احساساتشان می‌تواند این آسیب‌ها را کاهش دهد.
راهکارهای محافظتی: اولویت دادن به رفاه کودکان
برای کاهش خطرات استثمار کودکان، والدین باید اقدامات پیشگیرانه‌ای انجام دهند.
اول، محدود کردن محتوای منتشرشده و اجتناب از به اشتراک گذاشتن اطلاعات حساس، مانند محل زندگی یا مدرسه.
دوم، درنظر گرفتن رضایت کودکان، حتی در سنین پایین، با پرسیدن نظرشان درباره محتوا.
سوم، همکاری با قانون‌گذاران برای ایجاد مقررات سخت‌گیرانه‌تر درباره کودکی پولی.
مقاله به قانون کالیفرنیا در سال ۲۰۲۴ اشاره می‌کند که والدین را ملزم می‌کند بخشی از درآمد کودکان اینفلوئنسر را در حسابی جداگانه ذخیره کنند.
مسئولیت جمعی: فراتر از والدین
این موضوع تنها به والدین محدود نمی‌شود؛ پلتفرم‌ها و مخاطبان نیز مسئول‌اند. شبکه‌های اجتماعی باید ابزارهای بهتری برای محافظت از حریم خصوصی کودکان ارائه دهند.
مخاطبان نیز باید از حمایت از محتوایی که کودکان را در موقعیت‌های نامناسب نشان می‌دهد، خودداری کنند.
این مقاله با تأکید بر روانشناسی اجتماعی، خواستار تغییر فرهنگی در مصرف رسانه است.
آیا می‌توانیم جهانی دیجیتال بسازیم که رفاه کودکان را در اولویت قرار دهد؟
